Byron Katie heeft een methode ontwikkeld waarbij we zelf de verantwoording nemen voor ons eigen welzijn. Simpelweg door onszelf 4 vragen te stellen. Door deze vraagstelling leren we ons denken te onderzoeken tot we de realiteit voorbij onze persoonlijke filters ontdekken. De vrijheid die volgt dringen door tot in alle aspecten van ons leven en relaties. We gaan zelf aan het werk, en volgen daarmee Byron’s advies: do the work!
-The work- is een manier om schadelijke gedachten te herkennen en te leren doorzien.
Of zoals Byron het zelf omschrijft: ‘The Work is een simpel maar krachtig proces van onderzoek dat je leert om de gedachten die al het lijden in de wereld veroorzaken te herkennen en te onderzoeken. Het is een manier om te begrijpen wat je pijn doet en om de oorzaak van je problemen helder tegemoet te treden.’
Terugpakken van onze eigen invloed
Via mindfulness meditatie en beoefening leren we opmerkzaam te worden voor onze gedachten. Daarmee krijgen we ook oog voor de negatieve gedachten die we van nature ontwikkelen. Eenmaal opmerkzaam ontdekken we de invloed ervan op onze emoties en gedrag. De behoefte kan ontstaan van die negatieve gedachten af te willen. Die weerstand is waar we extra alert mogen zijn. Deze afkeer kan de negativiteit namelijk ongewenst versterken.
Om die reden wille we negatieve gedachten vriendelijkheid benaderen. Zo vermijden we onnodige stress. We kunnen uiteraard de gedachten proberen te veranderen of te vervangen door positieve varianten. Het nadeel daarvan is dat we ze enkel opzij schuiven tot ze terugkeren.
Pijnlijke gedachten kunnen gestapeld zijn. Dat betekent dat de ideeën die we als eerste waarnemen, niet altijd de kern van de emotie raken. Door onszelf de juiste vragen te stellen, brengen we de essentie steeds verder naar boven en kunnen we ontdekken welke aannames, associaties en interpretaties onze ervaring van de werkelijkheid verkleuren. Door de realiteit op deze wijze steeds meer zuiver in kaart te brengen, kan in de praktijk veel lijden wegvallen bij dat wat we ervaren. De beleving van een situatie wordt meer neutraal en minder kwetsend.
Zelfonderzoek: aan het werk
Het is belangrijk de tijd te nemen voor de antwoorden. Soms duurt het even voordat de antwoorden door onze vaste patronen heen schemeren. Voor het onderzoeken van de persoonlijke overtuigingen kan het werkblad ondersteunen.
- Kies een stressvolle situatie uit het heden, verleden of toekomst.
- Schrijf de gedachte op zoals je hem denkt in korte, eenvoudige zinnen.
- Censureer niet.
- Probeer de emotie volledig te voelen.
Hebben we een overtuiging in het vizier, dan kunnen we deze onderzoeken door deze te onderwerpen aan de volgende 4 vragen:
- Is het waar?
- Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
- Hoe reageer je als je die gedachte gelooft?
- Wie zou je zijn zonder de gedachte?
- Is dat waar?
Is het absoluut waar?
Kun je zeker weten dat het waar is, nu, op dit moment? In onze waarneming is er veel dat we niet weten, zien of begrijpen. Om toch een compleet beeld te vormen wordt een groot deel van onze gedachten gevormd door aannames. Ook worden veel gedachten gebaseerd op ervaringen uit het verleden of verwachtingen voor de toekomst, los van de huidige situatie.
Hoe reageer je als je die gedachte gelooft?
Gedachten, emoties en lichamelijke sensaties zijn direct met elkaar verbonden en versterken elkaar. In reactie daarop volgt in veel gevallen automatisch gedrag. Zonder dat we zeker weten of gedachten juist zijn, handelen we er dus veelal wel naar. Dat is menselijk en doen we allemaal. Het is alleen niet altijd het gedrag dat ons of de situatie het beste helpt.
- Hoe reageren we op deze gedachte die je gelooft?
- Hoe behandel je de ander en jezelf?
- Sluit je ogen en leef je in: hoe laat het effect van die actie jou voelen?
- Welke emotie ervaar je?
- Wat gebeurt er in je lichaam?
- Wat wilde je bereiken?
- En wat heb je bereikt?
We handelen vaak vanuit onze beste intenties. Toch worden we soms geleid door onbewuste verwachtingen ten aanzien van anderen. Het verlangen naar liefde, goedkeuring, veiligheid, comfort, genot en waardering van een ander. Wanneer dit uitblijft kan dat leiden tot onzekerheid, pijn en verdriet. In reactie kunnen we verwijten uiten, gekoppeld aan een situatie, terwijl deze eigenlijk voortkomen uit die onbeantwoorde verwachtingen.
Wie zou je zijn zonder de gedachte?
Verhalen over verleden of toekomst kunnen ons een gevoel van identiteit geven.
- Welk verhaal domineert er in jouw leven?
- Kun je een reden verzinnen die geen stress veroorzaakt om het verhaal dat je gelooft te laten varen?
- Wie zou je zijn zonder die gedachte, dat verhaal?
Door een bepaalde negatieve overtuiging los te laten, prikken we door de illusie van die identiteit heen en kunnen we meer werkelijk zijn. De vraag is niet ‘Kun je het verhaal laten varen?’, het gaat om het bedenken van een goede reden dat te doen. Daadwerkelijk ‘loslaten’ is namelijk een verouderd concept. Dit probeert de mensheid al eeuwen, en zonder succes.
De omkering
Dan volgt de omkering. Door de gedachten vanuit een andere invalshoeken te bestuderen, hoe absurd bij aanvang dat ook lijkt, dan kan dat leiden tot nieuwe inzichten. Nieuwe perspectieven die heel bevrijdend kunnen werken. Stel je open voor de omkering, het tegenovergestelde van wat je oorspronkelijk ervaarde, en kijk oprecht hoe dat waar zou kunnen zijn. Keer je negatieve gedachte of overtuiging om:
- Naar jezelf. Waar je hij/zij noteert, vult je nu ‘ik’ in.
- Naar de ander. Het oorspronkelijk verwijt naar de ander, vul je nu in vanuit jezelf: ik zelf -verwijt- (…).
- Het compleet tegenovergestelde: dat ‘wat de ander niet doet’, wordt ‘wat de ander wel doet’.
Voorbeeld: ‘Hij luistert niet naar mij.’
- Keer het om: ‘Ik luister niet naar mezelf.’
- Keer het nog een keer om: ‘Ik luister niet naar hem.’
- Keer en keer: ‘Hij luistert naar mij.’
Voor iedere omkering ga je terug naar de originele stelling (je borduurt niet verder op de voorgaande omkering). Geef 3 oprechte voorbeelden van hoe iedere omkering waar is in deze situatie. Neem hier de tijd voor, het zijn compleet nieuwe gedachten, dat is even wennen. Maar je hebt ze nodig, want de oude maken je niet gelukkig heb je inmiddels ontdekt.
Leven vanuit werkelijkheid
Nadat we de negatieve gedachten/overtuigingen van alle kanten hebt onderzocht zijn we toe aan de volgende stap: de laatste vraag op het werkblad ‘Wat wil je niet meer met deze persoon meemaken?’
Benader die gedacht met de opening ‘Ik ben bereid om wel…’.
Door de omkeringen te doorlopen hebben we onszelf open gesteld voor de realiteit zonder angst. Nu is het tijd om dat ook te erkennen. We zijn bereidt de werkelijkheid te ervaren zoals deze is, niet vanuit het tergende bezwaar dat het anders zou moeten.
Komen de nare gedachten terug? Mooi! Dat is het signaal dat we weer vasthouden aan een idee dat niet waar is. Het startsein om weer aan het werk te gaan en het vragenonderzoek hierop los te laten. Zo reduceren we stress en pijn stap voor stap en structureel.
Byron Katie: ‘Ik ontdekte dat ik leed wanneer ik mijn gedachten geloofde, maar dat het lijden op hield als ik ze niet langer voor de waarheid aanzag.’
Meer werk van Byron zie in deze mooie video van (ruim) een uur. Liever een korter filmpje? Hier is fragment van 6 minuten.
LeeuwPraktijk 